بادنجان ضد عرق کردن

در کتب طب سنتى با نامهاى «بادنجان»، «مغد»، «وغد» و در کتب فارسى قدیم «پاتنگان» آمده است. به فرانسوى‏Melongine وAubergine وMelongene و به انگلیسى‏Eggplant نامیده مى‏شود. گیاهى است از خانواده‏Solanaceae نام علمى آن‏Solanum melongena L . و مترادف آن:Solanum melongena Var esculentum Nees . است.

مشخصات‏

بادنجان گیاهى است یکساله ساقه آن استوانه‏اى، پوشیده از کرک و پرشاخه.

برگهاى آن بیضى، نوک باریک، با کرکهاى پنبه‏اى. گلهاى آن بنفش، میوه آن اغلب دراز با رنگ بنفش تیره و سیاه. بعضى از ارقام آن زرد یا سفید است.

واریته سیاه آن خوردنى است و سایر واریته‏ها زینتى هستند. تکثیر آن از طریق کاشت بذر آن در خزانه در زیر شاسى در اسفند انجام مى‏گیرد. یک ماه بعد نهالهاى کوچک را در خزانه دیگرى در زیر شاسى با فواصل بیشترى مى‏کارند و آن را در اواخر اردیبهشت به مزرعه منتقل مى‏کنند. بادنجان بومى هند است و از آن دیار برخاسته و به سایر مناطق رفته است و در حال حاضر در اغلب کشورها کاشته مى‏شود.

ترکیبات شیمیایى‏

از نظر ترکیبات شیمیایى در برگ و شاخه‏ها و گل بادنجان الکالوئیدسولانین‏[۱] وجود دارد و همچنین در میوه نارس آن نیز مشخص شده است. ولى در میوه رسیده آن مقدارش خیلى کم است و فقط میوه رسیده بادنجان خوراکى است و با توجه به این که در معده‏هاى ضعیف حتى وجود مقدار کم الکالوئیدسولانین نیز ممکن است اختلالات مسمومیت ضعیفى ایجاد نماید، لذا در مصرف و خوردن بادنجان باید رعایت احتیاط به عمل آید. براى این کار بادنجان را قبل از طبخ باید به برشهایى با پوست یا بى‏پوست تقسیم و داخل و خارج آن را نمک پاشید ۳- ۲ ساعت بگذارند که زردآب و آب سیاهى که محتوى الکالوئید است از آن خارج شود و در خلال این ۳- ۲ ساعت چند بار آب آن را عوض کنند و آب تازه بریزند تا بکلى سیاه‏آب از آن خارج شود و پس از آن پخته و مصرف کنند.

گزارش دیگرى نشان مى‏دهد که در میوه بادنجان وجود ترى‏گونلین‏[۲] و کولین‏[۳] و پروتئین‏[۴] و کلسیم و فسفر و آهن و ویتامینهاى‏A وB وC تأیید شده است.

از نظر مواد معدنى و ویتامینها در هریک صد گرم بادنجان رسیده مواد زیر موجود است (ارقام بالا مربوط به بادنجان خام و ارقام زیر مربوط به بادنجان پخته با آب کم است):

آب ۹۴/ ۹۲ گرم، پروتئین ۱۲/ ۱ گرم، چربى ۲/ ۰۲/ ۰ گرم، هیدراتهاى کربن ۲/ ۳۷/ ۴ گرم، کلسیم ۱۱/ ۱۲ میلى‏گرم، فسفر ۲۱/ ۲۶ میلى‏گرم، آهن ۷/ ۰۶/ ۰ میلى‏گرم، سدیم ۱/ ۲ میلى‏گرم، پتاسیم ۱۵۰/ ۲۱۴ میلى‏گرم، ویتامین‏A 10/ 10 واحد بین المللى، تیامین ۵/ ۰۵/ ۰ میلى‏گرم، رایبوفلاوین ۰۴/ ۰ ۰۵/ ۰ میلى‏گرم، نیاسین ۵/ ۰۶/ ۰ میلى‏گرم، ویتامین‏C 3/ 5 میلى‏گرم.

خواص- کاربرد

ریشه بادنجان و شاخه‏هاى خشک شده و برگهاى آن و گرد دم میوه آن‏همه قابض و بندآورنده خون است و براى معالجه احتلام در شب و خون‏ریزیهاى روده‏اى‏ و سایر انواع خون‏ریزیها مفید است [استوارت‏].

میوه بادنجان در موارد مسمومیتهاى حاصل از خوردن قارچ سمى پادزهر خوبى است و آن را خنثى مى‏کند.

گیاه بادنجان بازکننده انسداد و گرفتگى‏هاى مجارى عروق است [هاو].

در هندوچین از بادنجان به عنوان یک داروى ملین استفاده مى‏شود [مى‏نات‏] و قابض است. برگها و پوست سیاه میوه ضد اسهال خونى است [پروت و هرریر]. در فیلیپین جوشانده ریشه بادنجان به عنوان محرک و ضد آسم خورده مى‏شود. [گررو و کوى زمبینگ‏].

از نظر طبیعت بادنجان طبق نظر حکماى طب سنتى گرم و خیلى خشک است و از نظر خواص معتقدند که مقوى معده و بازکننده انسداد و گرفتگى‏هاى مجارى عروق است البته نه آن دسته گرفتگى‏ها که خود بادنجان عامل ایجاد آن است زیرا خود بادنجان در بیمارى کبد و طحال ایجاد انسداد مى‏کند. اگر با روغن سرخ شود کمى لینت دارد و با سرکه قابض و مدر است و مسکن دردهاى گرم مى‏باشد. بدبویى زیر بغل و کنج ران را رفع مى‏نماید. خوردن بادنجان به تنهایى ممکن است درد پهلو، زهار، و بواسیر و درد چشم سوداوى ایجاد کند به همین علت معمولا آن را با گوشت و روغن و گاهى با سرکه طبخ و مى‏خورند. آب سیاهى که قبل از طبخ در موقع خیسانیدن از بادنجان بریده شده، خارج مى‏شود براى رفع و خشک کردن عرق دست و پا مفید است و اگر دست و پا را چند بار با آن آب بشویند عرق بکلى زایل مى‏شود.

اگر بادنجان را بسوزانند و خاکستر آن را با سرکه خمیر نمایند و به زگیل بمالند زگیل کنده مى‏شود. و اگر بادنجان را زیر آتش بگذارند تا نیم‏پخته شود و سپس آن را بیرون آورده و با فشار آب بگیرند و ۷۵- ۵۰ گرم از آب آن را با ۳۰- ۲۵ گرم شکر قهوه‏اى مخلوط کرده بیاشامند براى تسکین درد استخوان شکسته و ضرب‏خورده مفید و جانشین مومیایى است.

از بادنجان در برخى مناطق افریقا به عنوان ضد تشنج استفاده مى‏شود. موشهاى آزمایشگاهى که تحت رژیم داروهاى تشنج‏زا قرار داده شده در مواردى که در عین حال در رژیم غذایى آنها عصاره بادنجان نیز وارد شده است خیلى کمتر تشنج داشته‏اند. در بادنجان ترکیبات شیمیایى به نام‏Scopoletin وScoparone وجود دارد که ظاهرا تشنج را متوقف مى‏کند به این دلیل بیمارى صرع و سایر ناراحتى‏هایى که تشنجزا هستند بادنجان تجویز مى‏شود.[۵]